"Rusałki, Mamuny, Dusioły, Wąpierze..." - wystawa w Żywcu

W dniu 01.04.2019 nastąpiło otwarcie wystawy prac Jerzego Przybyła w Muzeum Miejskim w Żywcu. Wystawa potrwa do piątego maja, natomiast pierwszego maja o godz. 16.00 uświetni ją wykład Czesława Białczyńskiego zatytułowany „Bór Twoim Bogiem Jest - Zapamiętaj!” Zarówno wstęp na wystawę, jak i na wykład, jest bezpłatny. ZAPRASZAMY!

Prezentowana przez nas wystawa poświęcona jest stworzom, czyli pomniejszym boginkom i boginom słowiańskim, istotom sił przyrody oraz duchom opiekuńczym siedlisk i robót ludzkich. Z istotami tym można się było spotkać osobiście, doświadczyć ich pomocy lub zaznać (najczęściej zasłużonej) nieprzyjemności z ich strony.  W kulturze ludowej zachowało się wiele imion i podań na temat tych bytów, ich wyglądu, zachowania, zakresu działania. Podania te wykorzystał w swoim leksykonie Czesław Białczyński.

Z kolei leksykon ten, pełen barwnych opisów, czasem przaśnie brzmiących, rubasznych i dowcipnych, czasem malujących delikatne obrazy jak poetyzowana proza, a czasem pełnych grozy i odoru mar i straszydeł nękających naszych przodków, stał się kopalnią inspiracji dla Jerzego Przybyła, który sportretował chyba już wszystkie opisane tam postaci. Inspirowane opisem przedstawienia również są przaśne i rubaszne, ponieważ, jak mówi sam Jerzy Przybył: „przyroda jest przaśna!”, jej istoty nie powinny być zatem przestylizowane i wypacykowane według dzisiejszych standardów mody. Obecne wyobrażenia słowiańskich bogów i bogiń drażnią artystę chociażby swoją... jednakowością kształtów,  z których nie można odczytać, czego dany bóg czy dana bogini jest ucieleśnieniem. Po tak zwanej ciemnej stronie mocy sytuacja jest niewiele lepsza: wampiry i demony zrobiły się piękne, wysublimowane, o nienagannych manierach, właściwie wręcz pociągające. Nijak to się jednak ma do istot, przed którymi drżeli nasi dziadowie.

Jeżeli chcecie zanurzyć się w dawny świat istot opiekujących się słowiańskimi siedzibami, podejrzeć duchy przyrody podczas ich niezwykłych zajęć, a także poczuć dreszcz strachu przed obliczem widziadeł, strachów, strzyg, martwców i wąpierzy - PRZYBYWAJCIE ZOBACZYĆ PRZYBYŁA! Muzeum Miejskie w Żywcu stoi prze Wami otworem przez cały kwiecień.